Debat stikstof

Door Roy Pruisscher op 6 november 2019 om 10:00

Lees voor

Debat stikstof

Vandaag sprak het Drents Parlement over het proces rondom de beleidsregels stikstof. De ChristenUnie wil duidelijkheid en zorgvuldigdheid, een overheid die verantwoordelijkheid neemt en een eerlijke verdeling van lasten over alle sectoren. Lees hieronder mijn hele bijdrage.

Mevrouw de Voorzitter, 

Door de uitspraak van de Raad van State in mei is het niet meer mogelijk vergunningen te verlenen op basis van de Programmatische Aanpak Stikstof. Ook ontviel daarmee de grondslag voor beweiden en bemesten. Een uitspraak met grote gevolgen. Voor de vele mensen die geraakt worden. Er staan ontzettend veel levens op de kop. Maar ook voor de overheid, nu duidelijk is geworden dat zij haar beleid en wetgeving niet op orde heeft. 

Sindsdien is de opdracht om te komen tot een andere manier van stikstofreductie. Om de leefgebieden te beschermen, die zorgen voor biodiversiteit. Dat is geen luxe, maar noodzaak. Dan kunnen ook weer vergunningen worden verleend en economische activiteiten worden ontplooid.  

Beleidsregels
Om weer vergunningen te kunnen verlenen is een nieuw beoordelingskader noodzakelijk en zijn nieuwe beleidsregels vastgesteld, zo schrijft het College in de brief van maandag. Deze regels zijn opgesteld in overleg met het IPO en het Ministerie. Toch bleken deze regels voor meerdere uitleg vatbaar: de provincies gaven een andere uitleg dan het Rijk. Daarmee is een troebel en onvolledig beeld ontstaan van de juridische effecten. De zorgvuldigheid (en kwaliteit) van wetgeving heeft geleden onder de haast om weer vergunningen te kunnen verlenen.

In haar brief van 14 oktober constateert het College dat er licht zit tussen haar beleidsregels en het Rijksbeleid. De juridische consequenties gingen dus verder dan we hadden voorzien. Omdat wij geen extra regels bovenop landelijke regels willen leggen, is het besluit om de beleidsregels in te trekken begrijpelijk.

Toch was dat niet de enige mogelijkheid: niet alle provincies kiezen deze weg. Een andere mogelijkheid zou kunnen zijn om te gaan voor een partiële opschorting. Waar discussie over is (salderen) treedt niet in werking, terwijl andere vergunningaanvragen op grond van de beleidsregels wel in behandeling genomen kunnen worden. Kan het College aangeven waarom voor volledige intrekking is gekozen?

Vooruit kijken
We kijken hoopvol naar 1 december: dan komen nieuwe beleidsregels, mede op advies van de landsadvocaat. Daarvoor wordt een bestuursakkoord gesloten door de provincies en het Rijk. Bij dergelijke woorden knaagt de gedachte: hoe realistisch is die datum? We hebben immers behoefte aan duidelijkheid. 

Vooruitkijkend naar de vorming van nieuwe beleidsregels wil de ChristenUnie meegeven dat de zorgvuldigheid in het proces moet worden gewaarborgd. Daarvoor zijn de belangen immers veel te groot.

Voor de ChristenUnie is het belangrijk dat de overheid haar verantwoordelijkheid neemt. Alle belangen mogen (op democratische wijze) zichtbaar gemaakt worden, mogen duidelijk zijn. Het is juist goed dat die allemaal op tafel komen. Laat de polder werken. Maar het is vervolgens wel de taak van de overheid om te komen tot een afweging van die belangen, om een standpunt in te nemen, en een besluit te nemen. 

Dat gaat dus pijn doen. Maar we vinden het van belang om de pijn van de te nemen maatregelen op een eerlijke manier te verdelen. Ze mogen niet op één sector drukken. Om dan maar te zeggen dat de veestapel gehalveerd moet worden, is niet rechtvaardig. Het is ook niet de oplossing. Een eerlijke verdeling van de lasten betekent dat iedereen er wat van gaat merken. 

We staan (als bevoegd gezag) voor de enorme opgave om de balans te herstellen. Tussen natuur, bouwen, landbouw, de mens. Dat vraagt om duidelijkheid, zorgvuldigheid, verantwoordelijkheid en de verdeling van lasten.
Als je bedenkt dat dit nog maar de eerste stappen zijn in dat proces, dan kunnen we ons opmaken voor een intensieve periode. Immers, met het oplossen van de stikstof-crisis zijn we er nog niet.

Dankdag
Het is vandaag Dankdag voor gewas en arbeid. In het Nederlands Dagblad stond een bijzondere oproep van twee boerenorganisaties. Ga ook bidden: dat de tegenstellingen tussen bevolkingsgroepen door deze crisis niet wordt vergroot; en om wijsheid voor de Minister van Landbouw. Die wijsheid wensen wij ook het College en alle betrokkenen toe.