De voorjaarsnota

Voorzitter,
Vandaag mogen we onze algemene beschouwingen geven bij de voorjaarsnota. In onze fractie noemen we dat wel eens gekscherend ‘onze preek’. In veel kerken duurt die preek minstens 20 minuten, dus in die zin gaat de vergelijking wel een beetje mank, want deze duurt maar 7 minuten. En voorzitter, bij het lezen van de voorjaarsnota kwam eerder het woord ‘klaagzang’ omhoog. Want er zijn nogal wat zorgen: als het gaat om wonen, klimaat en energie en de stikstofcrisis. En niet te vergeten de grote krapte op de arbeidsmarkt en de flink stijgende prijzen die ook op de provinciale portemonnee nogal impact zullen hebben. O ja, en dan vergeet ik nog de zorgen om de afdeling kinderhartchirurchie en de dreigende sluiting van de Kazerne in Assen als steeds terugkerende klaagzang. Waarbij overigens ook de tegenzang vanuit Drenthe elke keer hetzelfde is: no way! 

En voorzitter, het is best moeilijk om met al die zorgen perspectief te blijven zien. Zo is de ChristenUnie-fractie erg begaan met de problematiek van de PAS-melders: boeren die vaak te goeder trouw en op advies van de overheid geen vergunning hebben aangevraagd voor hun nieuwe activiteiten, maar nu toch een vergunning blijken nodig te hebben, die ze niet kunnen krijgen. We hebben zitten broeden op een motie, omdat we heel graag iets willen bijdragen aan de oplossing, maar kwamen tot de conclusie dat er op dit moment, nu we nog in afwachting zijn van twee brieven vanuit het kabinet, geen motie te maken is die hoopvol en realistisch is. En dat moet je geen motie indienen was onze conclusie. Maar voorzitter, zoals u begrijpt helpen dergelijke exercities ons wel richting een klaagzang. 

En toch is er, juist in moeilijke tijden, voor ons als provinciaal bestuur werk aan de winkel. Politiek gaat immers over het maken van keuzes in schaarste. En er is altijd sprake van schaarste: als het gaat om geld, om menskracht of bijvoorbeeld ruimtegebruik, of om een actueel begrip te noemen: stikstofruimte. en daarin moet je keuzes maken: niet alles kan. En dat doet iedere partij op basis van haar eigen waarden en de ChristenUnie zal dit doen met een Christelijk-sociale bril. 

En waar we de afgelopen tijd wel een beetje vergeten lijken te zijn dat we altijd met schaarste te maken hebben, er was immers bijna altijd wel geld te vinden, en we zelfs ruimte hadden voor het invullen van een investeringsagenda, zien we nu dat die schaarste op allerlei vlakken groter en zichtbaarder wordt. En dat vraagt keuzes van ons als politiek, van ons als Provinciale Staten. En de voorjaarsnota is daarvoor een strategisch en richtinggevend kader voor het opstellen van de beogriting voor 2023. En we willen dan ook een kleine lofzang wijden aan de wijze waarop het college dit jaar de voorjaarsnota heeft opgesteld, nadat we vorig jaar een motie hadden ingediend waarin we het college opriepen tot een meer richtinggevend stuk. En dat is gelukt. Deze voorjaarsnota laat zien waar knelpunten zitten, maar laat vooral ook visie en richting zien. Complementen! Dit is inderdaad wat we bedoelen college.  

En van het college vragen wij om ons ook de komende tijd mee te nemen in de te maken keuzes: waar ligt de schaarste en vooral ook, welke keuzes kunnen we dan als Staten maken? Moet er bijvoorbeeld geherprioriteerd worden en zo ja, hoe kan het college de Staten hierin helpen? Graag een reactie op dit punt. 

Voor nu willen we nog een aantal zaken uit deze voorjaarsnota onderstrepen:  

De ChristenUnie deelt met het college dat een van de schaarstegebieden onze ruimte is. Als we alles zouden doen wat we willen hebben we wel een paar provincies Drenthe nodig qua oppervlakte.   

Ruimte is dus steeds schaarser en de ChristenUnie kan zich goed vinden in gekozen richting in de voorjaarsnota als het gaat om bedrijven die naar Drenthe gehaald worden: de focus moet niet op omvang liggen, maar op bedrijven met toegevoegde waarde voor de voor ons belangrijke dossiers energietransitie, wonen en stikstof. Wij kunnen ons voorstellen dat dit iets betekent voor onze aqcuisitiestrategie. Ook lezen we over een goed vestigingsklimaat en een actualisatie van de omgevingsvisie in dat kader. Welke stappen kunnen wij nog verwachten van het college op dit punt?  

We zien verder terug dat het college wil doorpakken met de Nedersaksenlijn. Als partij die ooit als eerste is begonnen met het op de kaart zetten van deze lijn in deze Staten zijn we heel erg blijdat ook het college gáát voor deze lijn. Het  lijkt de ChristenUnie heel verstandig om zoals voorgesteld nu al ruimtelijk te anticiperen op de komst van de Nedersaksenlijn. We zien dat daarom ook graag terug als het gaat om de actualisatie van de omgevingsvisie en komen. 

Voorzitter, 

Als het gaat om wonen geeft het college aan dat er voor de zomer al een bod moet komen vanuit de provincie. Hoe worden wij daar bij betrokken als Staten? Ook als het gaat om de eventuele co-financiering van de onrendabele top van woningbouw.  

Als het gaat om de dreigende tekorten binnen het ov, willen wij het college alvast meegeven dat wat de ChristenUnie betreft alles op alles gezet wordt om geen lijnen te schrappen vanwege die dreigende tekorten. Dit is zo’n basisvoorziening en zo belangrijk voor mensen om mee te kunnen doen, dat dit voor ons prioriteit heeft bij het maken van financiële keuzes.  

En daarbij willen we een betrouwbare overheid zijn, die bij haar handelen de menselijke maat voor ogen heeft. En een overheid die mensen handelingsperspectief biedt. We staan voor een overheid die opkomt voor de mensen die het zelf niet redden. En daarbij denken we aan de pasmelders, maar ook aan al die mensen die nu in de knel komen door de toenemende kosten voor energie. Voor mensen die knel komen te zitten door schade door aardbevingen, voor mensen die verstrikt raken in de criminele wereld, als aan mensen dien het slachtoffer zijn van deze criminaliteit.  

En wat is het dan eigenlijk ook een voorrecht en verantwoordelijkheid dat we als staten dergelijke keuzes mogen en moeten maken. En dan zijn er vaak geen eenvoudige oplossingen en het is aan ons als Staten ook om mensen mee te nemen in de dillemma’s waar we soms voor staan. En daarbij is het belangrijk om telkens weer te voelen of dat wat we willen doen ook zo uitpakt voor de mensen of organisaties waar we ons voor inzetten. De dialoog die we daarover voeren als Provinciale Staten, Gedeputeerde Staten en ambtelijke organisatie is daarin heel waardevol.   

En zo voorzitter kijken wij uit naar de begroting en en wensen wij het college Gods zegen toe bij de verdere uitwerking. En of dit een preek is geworden, laat ik aan u.