Reactie op het coalitieakkoord 2023-2027
Bij het lezen van het coalitieakkoord 2023-2027 bekroop de ChristenUnie het gevoel dat de snooze-knop is ingedrukt door de nieuwe coalitie. Het akkoord dat voorligt schetst best een mooi beeld van Drenthe, maar de belangrijke keuzes worden nog niet gemaakt. Mijn fractie hoopt daarom ook dat er slechts de snooze-knop is ingedrukt, en dat het college na vandaag uit bed stapt, de gordijnen met een flinke zwaai open doet en snel aan de slag gaat met goede plannen voor onze provincie.
Vanochtend ging de wekker al vroeg op de kamer van mijn dochter. Ik liep naar binnen om haar een goedemorgen te wensen, en vroeg haar of ze zo uit bed kwam. Ze zei: ik sluimer nog even, ze drukte de snoozeknop in van haar wekker en draaide zich nog even lekker om. Nog even de ogen sluiten voor alle drukte van de dag die op haar wacht. Gelukkig weet ik dat ze er altijd na een volgende herinnering van de wekker wel uit gaat, de gordijnen open doet, zich aankleed, haar tas inpakt en met energie aan de dag begint.
Voorzitter, bij de voorbereiding van dit debat moest ik hier aan denken. En dat licht ik graag toe.
Een coalitieakkoord moet richting geven en houvast bieden, ook bij nieuwe ontwikkelingen. En die kunnen er zomaar zijn, hebben we de afgelopen periode gezien met oa de coronacrisis en de oorlog in Oekraine. En nu al weer met de val van het kabinet. Daarnaast zijn er ook een heel aantal belangrijke en ingewikkelde uitdagingen die we al kennen: bijvoorbeeld: Als het gaat om de hervorming van de landbouw, het voorzieningenniveau in onze provincie, de woningmarkt, de opvang van vluchtelingen en ga zo maar door.
En dan is het belangrijk om ook de juiste stippen op de horizon te zetten in een akkoord. En daarover hebben wij wel wat zorgen.
Bij het lezen van dit akkoord bekroop de ChristenUnie-fractie het gevoel dat de snooze-knop is ingedrukt door de nieuwe coalitie. Het akkoord dat voorligt schetst best een mooi beeld van Drenthe, maar de belangrijke keuzes worden nog niet gemaakt: Zo lezen we veel worden als onderzoek, agenda’s, intenties. Ook ligt er nog geen financiële onderbouwing.
Ruimte als leidraad lezen we. Maar wat is dan de richting voor de keuzes die daarin gemaakt moeten worden. De ChristenUnie heeft met haar verkiezingsslogan: ruimte voor elkaar, daarin duidelijk de focus gelegd op de samenleving. Welke focus kiest deze coalitie?
We krijgen ook niet scherp wat de analyse is van deze coalitie: welke problemen willen ze aanpakken? En welke extra dingen gaat het nieuwe college hiervoor doen: welke plus komt er op het huidige beleid? En wat wordt er niet meer gedaan? Wordt er over provinciegrenzen heen gekeken? Het woord ‘bouwen’ in de titel lijkt aan te geven dat er van alles in beweging gaat komen. Maar we zien veel boer en burger, maar weinig beweging. Wat gaat er nu zo anders vroeg mijn fractie zich af bij het lezen?
Zo is de landbouwparagraaf een weinig ambitieuze paragraaf, waarbij wij richting missen. Wil het nieuwe college toe naar een transitie van de landbouw naar kringlooplandbouw? Of vooral inzetten op innovatie en hopen op aanpassing van de regels, met alle risico’s van dien?
En het onderwerp migratie komt niet voor in het akkoord. De ogen nog maar even dicht voor dit ingewikkelde thema, of betekent dit dat de coalitie niets gaat doen op dit punt?
Ook expliciete aandacht voor mensen met een beperking missen we in dit akkoord.
En waar wij bijvoorbeeld ronduit teleurgesteld over zijn is de paragraaf over het openbaar vervoer. De nieuwe coalitie wil alleen verdere verschraling van het busvervoer tegengaan. Waarom niet investeren in het openbaar vervoer, zoals het programma van onder andere BBB aangeeft? Het is immers een voorwaarde voor de leefbaarheid zoals het akkoord schrijft?
Al deze vragen en open einden doen bij ons wel de vraag rijzen of dit akkoord op hoofdlijnen voldoende richting en ambitie biedt. Maar, u kent de ChristenUnie ook als een hoopvolle partij! En we willen ook nog wel iets van geduld hebben met deze coalitie, omdat we ook weten dat het met een hagelnieuwe partij echt wel een uitdaging is om op al deze onderwerpen keuzes te maken. Mijn fractie hoopt daarom ook dat er slechts de snooze-knop is ingedrukt, en dat het college na vandaag uit bed stapt, de gordijnen met een flinke zwaai open doet en snel aan de slag gaat met goede plannen voor onze provincie.
En daar werken we graag aan mee. Denk bijvoorbeeld over de plannen voor de Nedersaksenlijn, en de aanpak van criminaliteit en ondermijning.
Het akkoord zegt ook een aantal zaken over de bestuursstijl die de coalitie wil hanteren. Een punt wil mijn fractie er graag uitlichten en onderstrepen: “wij verbinden, gaan onrust en polarisatie tegen.”
Dat is een heel belangrijk punt, waar wij blij mee zijn en graag aan meedoen. Dit vraagt wel wat, namelijk niet altijd meepraten met inwoners en soms ook over je eigen schaduw heen stappen. Bij ingewikkelde dossiers als stikstof en klimaat vraagt dit om leiderschap. Zijn de partijen hierop aanspreekbaar vraag ik hen via de voorzitter?
Tot slot voorzitter, er is nog 1 ding waar mijn fractie bij stil wil staan.
De ChristenUnie is vanaf nu géén onderdeel meer van de coalitie. De afgelopen 8 jaren heeft de ChristenUnie dat met veel inzet gedaan. Ik wil dit moment dan ook gebruiken om ChristenUnie-gedeputeerde Tjisse Stelpstra van harte te bedanken voor zijn inzet de afgelopen 8 jaren als Gedeputeerde, en daarvoor ook als Statenlid. Je hebt je geloof een stem gegeven de afgelopen jaren, en dat niet alleen, je hebt het ook omgezet in daadkracht. Op het gebied van energie, gaswinning etc.
Ook dank aan Nelleke Vedelaar, Hans Kuipers en Henk Brink vanaf deze plek. We gaan jullie missen, en wensen jullie veel succes met de volgende stap in jullie leven.
Het nieuwe college wens ik vanaf deze plek Gods zegen toe bij jullie mooie werk. We kijken uit naar de samenwerking, voor een Drenthe met ruimte voor elkaar!
